Zwalniacze iglicy / kurka. Beretta 92, Walther P99, Walther PP, Pistolet Makarowa, USP, P83

Ewolucja broni palnej, kiedy już pojawiła się broń palna ręczna, miała dwa kierunki – zwiększanie szybkostrzelności praktycznej oraz poprawianie celności.

Kiedy osiągnięto w obu tych płaszczyznach na tyle dużo, że dalsze postępy były znikome, zaczęto dopracowywać inne szczegóły. Ostatnie czasy przynoszą nam (z resztą we wszelkich dziedzinach) multum rozwiązań dotyczących bezpieczeństwa. Słusznie czy nie – te tendencje dotknęły bron i palnej.

W największej mierze pistoletów, ze względu na to, że stanowią broń służbową wszystkich resortów siłowych.

Ideą powyższych zabiegów jest uzyskanie możliwości przenoszenia broni w stanie załadowanym, gotowej do natychmiastowego użycia, ale całkowicie bezpiecznej dla użytkownika.

Jednym z najlepszych przykładów sukcesu w tej materii jest pistolet Glock. Niemniej jednak już znacznie wcześniej pojawiały się konstrukcje, które posiadały rozwiązania pozwalające na bezpieczne noszenie broni.

Logiczny był fakt, że różne formy zabezpieczenia broni mają swoje wady. Główną jest to, że broń trzeba odbezpieczyć, żeby jej użyć. Rozwiązanie tego mankamentu uzyskuje się dwoma metodami. Po pierwsze nie stosując bezpieczników nastawnych, lecz blokady wewnętrzne zdejmowane przy ściąganiu spustu. Po drugie eliminując konieczność zabezpieczenia broni – czyli napięty mechanizm uderzeniowy.

Jak realizowano konstrukcyjnie to zadanie?

Wprowadzono zwalniacze kurka oraz zwalniacze iglicy. Pistolety z kurkowym urządzeniem uderzeniowym posiadają zwalniacze kurka, które pozwalają na wyzębienie kurka i jego uderzenie – bez oddania strzału. Pistolety z mechanizmem iglicznym – mają możliwość zwalniania iglicy, która zostaje wyzębiona z zaczepu i przemieszcza się w przednie położenie bez spowodowania strzału.

Uzyskanie efektu zwolnienia mechanizmu uderzeniowego bez oddania strzału wymaga niejednokrotnie skomplikowania budowy broni przez dodanie wielu elementów. Taka funkcjonalność musi być opatrzona, szczególnymi względami bezpieczeństwa, które później sama będzie zapewniać...

Do typowych rozwiązań należy zatrzymanie kurka na dodatkowym zaczepie, blokadzie, (lub innej przeszkodzie) w taki sposób, że zatrzymuje się on przed iglicą.

Rzadziej zdarza się przesunięcie iglicy tak, żeby nie znajdowała się w zasięgu kurka.

Czasem stosuje się przerwanie łańcucha kurek – element pośredni (pseudo-bijnik) – iglica, np. Poprzez przesunięcie / obrót elementów pośrednich.

Czasem zwalnia się iglicę zupełnie jak przy strzale ale z pozostawioną blokadą iglicy, która ją zatrzymuje.

Aby lepiej zrozumieć te mechanizmy, oraz zauważyć wady i zalety każdego z nich, przeanalizujmy kilka przykładów.

Walther P99 AS i QA

Oba modele znacznie się od siebie różnią w zakresie urządzenia spustowo - uderzeniowego oraz zwalniacza iglicy.

Ilustracja 1: Mechanizm sustowo-uderzeniowy Walthera P99. Z lewej zaznaczono blokadę iglicy, z prawej elementy współpracujące przy użyciu zwalniacza iglicy

Model AS (ilustracja) po wciśnięciu przycisku zwalniania iglicy wyzębia zaczep iglicy za pośrednictwem dźwigni (prawy, zielony prostokąt). Iglica zostaje zwolniona z pełnego napięcia, które jest stanem początkowym po przeładowaniu lub oddaniu strzału.

Zatrzymanie iglicy (poprzez jej górny występ) następuje na bocznej powierzchni przycisku zwalniania iglicy.

Drugim stopniem zabezpieczenia jest blokada iglicy. W razie pęknięcia występu iglicy, który zatrzymuje jej ruch po zwolnieniu - będzie ona stanowiła zabezpieczenie przed przypadkowym strzałem.

Pistolet spełnia swoją rolę. Możemy zwolnić iglicę i bezpiecznie nosić broń, a w razie potrzeby przez samo ściągnięcie spustu – oddać strzał, bez żadnych dodatkowych czynności (odbezpieczania).

Model QA działa inaczej. Po przeładowaniu lub strzale iglica jest tylko częściowo napięta (analogicznie do pistoletu Glock). Całkowite jej napięcie następuje w czasie ściągania jeżyka spustowego.

To rozwiązanie posiada pewne wady i zalety. Po pierwsze niezależnie od zwolnienia iglicy – jest już bezpieczniejsze przez jej mniejsze napięcie w stanie początkowym. Po drugie przy zwalnianiu iglicy obciążenia mechaniczne są małe.

Wg instrukcji metoda ta jest na tyle delikatna dla broni, że zaleca się jej używać zamiast strzału kontrolnego "na sucho".

Jednak broń ta nie pozwala na zwolnienie iglicy i noszenie z nabojem w komorze. Dlaczego? Ponieważ nie posiada mechanizmu samonapinania. Jeżeli zwolnimy iglicę kiedy nabój jest w komorze nabojowej, to żeby napiąć mechanizm musimy cofnąć zamek. Oczywiście można to zrobić częściowo ale w sytuacji, kiedy wymagane jest szybkie użycie broni, raczej stosuje się pełne przeładowania, więc stracilibyśmy nabój.

Beretta 92

Beretta posaida system przerwania łańcucha między kurkiem a iglicą.

Wewnątrz walca, stanowiącego bezpiecznik nastawny, znajduje się pseudo-bijnik, który jest uderzany przez kurek i przekazuje impuls siły na iglicę.

Ilustracja 2: Mechanizm spustowo-uderzeniowy Beretty 92. Zaznaczony pseudo-bijnik umieszczony w poprzecznym walcu stanowiącym bezpiecznik. Położenie odbezpieczone [1]

Po zabezpieczeniu broni, walec obraca się, a znajdujący się wewnątrz pseudo-bijnik ustawia się pod takim kątem, że nie może być uderzony przez kurek oraz nie jest w stanie dotknąć iglicy.

Ilustracja 3: Mechanizm spustowo-uderzeniowy Beretty 92. Zaznaczony pseudo-bijnik umieszczony w poprzecznym walcu stanowiącym bezpiecznik. Położenie zabezpieczone [1]

Tym sposobem osiągnięto stuprocentowo pewne zabezpieczenie broni. Ponadto pistolet posiada blokadę iglicy zwalnianą w czasie ściągania języka spustowego.

Takie rozwiązanie pozwala na bezpieczne noszenie broni z nabojem w komorze nabojowej, nawet odbezpieczonej (ze zwolnionym kurkiem), więc gotowej do strzału (z samonapinania).

Walther PP

Dosyć ciekawe rozwiązanie zaproponowali konstruktorzy Walthera PP.

Bezpiecznik jest również wykonany w formie walca umieszczonego w poprzek zamka. Różnica jest taka, że nie posiada on dodatkowych części, takich jak pseudo-bijniki lub zaczepy i blokady iglicy.

Ilustracja 4: Mechanizm spustowo-uderzeniowy Walthera P99. Zaznaczone wybranie pod kurek i wystająca z niego iglica. Położenie odbezpieczone [1]

Po zabezpieczeniu broni, ukrywane jest kwadratowe wycięcie w które musi trafić kurek, żeby uderzyć iglicę. Natomiast od strony kurka pojawia się nie wycięty walec i obejmuje tylec iglicy tak, że kurek przy uderzeniu zatrzymuje się na powierzchni bezpiecznika, w pewnej odległości od iglicy.

Ilustracja 5: Mechanizm spustowo-uderzeniowy Walthera P99. Zaznaczone wybranie pod kurek i schowana pod nim iglica. Położenie zabezpieczone [1]

W swojej prostocie, rozwiązanie to jest tak pewne, że nie zastosowano żadnych innych bezpieczników.

Po zabezpieczeniu (zrzucenie kurka) i odbezpieczeniu, broń może być noszona z nabojem w komorze, w sposób bezpieczny. Aktywowana jest wtedy bowiem blokada kurka, która nie pozwala na jego ruch przedni, bez ściągnięcia spustu.

Pistolet Makarowa

Ta prosta w budowie broń posiada równie prosty mechanizm zabezpieczania, połączony ze zwalniaczem kurka.

Ilustracja 6: Mechanizm spustowo-uderzeniowy pistoletu Makarowa. Zaznaczona blokada kurka, zatrzymująca go tuż przed tyłem iglicy. Położenie zabezpieczone [1]

Po częściowym obrocie skrzydełka, wewnątrz następuje obrót ramienia, które zwalnia kurek. Jednocześnie występ umieszczony na tym samym elemencie zostaje przemieszczony tak, że zwolniony kurek uderza w niego, zatrzymując się tuż przed iglicą.

Zaczep kurka po odbezpieczeniu broni ze zwolnionym kurkiem, zapobiega możliwości uderzenia kurka w iglicę (np. Przy upadku broni na kurek).

Są to bardzo proste mechanizmy (jak cały pistolet) ale spełniają swoją rolę.

USP

Niemiecki pistolet posiada dwufunkcyjny przełącznik. Stanowi on bezpiecznik (po przesunięciu w górne położenie skrzydełka) oraz zwalniacz kurka (po ściągnięciu skrzydełka daleko w dół).

Zabezpieczeni w czasie i po zwolnieniu kurka jest dwutorowe. Po pierwsze bez ruchu języka spustowego nie nastąpi dezaktywacja blokady iglicy (zaznaczona po lewej). Po drugie nie zostanie odsunięta blokada kurka (zaznaczona po prawej). Tym sposobem kurek zatrzyma się na blokadzie, a iglica jest dodatkowo chroniona przed przemieszczeniem przez blokadę iglicy.

Ilustracja 7: Mechanizm spustowo-uderzeniowy pistoletu USP. Zaznaczone: z lewej blokada iglicy, z prawej blokada kurka. Położenie odbezpieczone, po zwolnieniu kurka [1]

Po zwolnieniu kurka broń pozostaje niezabezpieczona (dźwignia wraca do neutralnego położenia). Powyższe blokady są aktywne.

Możemy zabezpieczyć broń, jednocześnie unieruchamiając jej mechanizmy ale w celu natychmiastowego jej użycia można nosić pistolet niezabezpieczony ze zwolnionym kurkiem i nabojem w komorze nabojowej.

Fakt, że skrzydełko bezpiecznika w tym pistolecie znajduje się wyjątkowo na szkielecie, a nie zamku. Dzięki temu poprawiono jego ergonomiczność i ewentualne zwolnienie takiego bezpiecznika jest możliwe nawet przy dobywaniu broni z kabury.

P 83

Na koniec zostawiłem prawdziwego giganta bezpieczeństwa.

Ilustracja 8: Przekrój schematyczny pistoletu P-83 [4]

Na ilustracji widać iglicę, która przebiega przez cały kanał aż do kurka. Na końcu zamka znajduje się bezpiecznik w znanej już formie, poprzecznego walca.

Jak działają zabezpieczenia w tym pistolecie? Trojako.

Po pierwsze walec obniża tylną część iglicy. To powoduje dwie rzeczy.

Ilustracja 9: Iglice pistoletu P 83 z widocznym zaczepem na tylnym końcu [3]

Jedna - mały zaczep na końcu iglicy zachodzi za krawędź zamka i zaczepia iglicę na zewnątrz, uniemożliwiając jej ruch przedni.

Druga - w kurku istnieje specjalne wycięcie, na osi którego znajduje się obniżona iglica.

Ilustracja 10: Kurek pistoletu P 83. Na prawym, górnym kurku widać wycięcie, w którym chowa się tył iglicy w położeniu zabezpieczonym [2]

Tym sposobem nawet jeśli kurek uderza (a to dzieje się przy jego zwolnieniu) nie jest w stanie trafić w tył iglicy, która raz, że zatrzaśnięta na zamku, to jeszcze chowa się w jego wycięciu.

Ostatnim zabezpieczeniem jest blokada kurka przed ruchem do przodu dalej niż do kąta 90 stopni. Jest to standard w broni kurkowej i każdy wymieniony wcześniej model również posiada takie zabezpieczenia. Jeżeli nie ściągniemy języka spustowego, to kurek jest blokowany w pozycji pionowej tuż przed iglicą i przy upadku na niego lub uderzeniu w kurek celowo, nie nastąpi strzał.

Niestety te fantastyczne metody zaowocowały nie tylko nadmiarem bezpieczeństwa ale również ty, że iglice pękają od naprężenia gnącego, któremu są poddawane w czasie przekoszenia przez bezpiecznik. Nowsze instrukcje nakazują więc przechowywanie tej broni w stanie niezabezpieczonym.

Poniżej znajduje się materiał filmowy na ten sam temat: